Gastrit insanlar arasında giderek yaygınlaşan ve bireyin yaşam tarzını olumsuz etkileyen bir sağlık problemidir. Mide tahrişi olan bir kişi neler yapmalıdır? Hangi yöntem ve tedaviler uygulanmalıdır? Diyeti nedir, nasıl yapılır? Nelerden kaçınmalıdır? Bu ve benzeri sorulara cevap niteliğinde hazırladığımız yazımızı inceleyebilirsiniz. Keyifli okumalar.
Gastrit Nedir?
Gastrit, midenin iç yüzeyinin yani mide mukozasının iltihaplanması olarak bilinir. İltihaplanma mukozadan serozaya kadar görülebilir. Mide üşütmesi, ülser başlangıcı veya mide iltihaplanması olarak da bilinir.
Dikkat edilip tedavi edilmediği takdirde hastalık şiddetlenir ve ülsere neden olabilir. Genel olarak iki türde görülür: akut ve kronik.
Akut Gastrit
En sık görülen iltihaplanma şeklidir. Semptomlar ve inflamasyon hızlı bir şekilde gelişir. Her yaş grubunda görülebilir.
Neler Akut Gastrite Neden Olur?
- Aşırı yemek yeme
- Çay, kahve, alkol ve asitli içeceklerin tüketiminin fazla olması
- Yiyeceklerin çoğunlukla kızartılarak tüketilmesi
- Baharat ve baharatlı yiyecek tüketiminin fazla olması
- Alerjik reaksiyonlar
- Vücutta toksin birikmesi
- Viral-bakteriyel enfeksiyonlar
- Genetik faktörler
- Sigara tüketimi
- Helicobacter pylori varlığı
Akut Gastritte En Sık Görülen Belirtiler
- Mide ekşimesi
- Hazımsızlık
- Karın ağrısı
- Kusma
- Bulantı
- Şişkinlik
- Titreme
- Baş ağrısı
- İştahsızlık
- Yüksek ateş
Kronik Gastrit
Akut gastrit tedavi edilmezse hastalık ilerleyip kronikleşebilir. Akut mide tahrişinde olduğu gibi belirtileri net olarak görülmemektedir. Nadiren karın ağrısı, kusma, mide bulantısı gibi şikayetler görülür. Ancak kronik olan tedavi edilmezse mide kanseri, mide kanaması ve ülsere neden olabilir.
Uzmanından Online Diyet Hizmeti Alın
Gastrit Belirtileri Nelerdir?
Yemek yedikten sonra oluşan şişkinlik, hazımsızlık, geğirme isteği, karın bölgesine ağrı ve kramp girmesi, gaz oluşması, kusma, mide bulantısı en sık görülen belirtiler arasındadır. Ek olarak erken doyma veya iştahsızlık, isteksizlik de belirtiler arasındadır.
Nedenleri Nelerdir?
- Yeterli ve dengeli bir beslenme düzeninin olmaması
- Aşırı yağlı ve baharatlı yiyeceklerin tüketimi
- Çay, kahve tüketiminin fazla olması
- Alkol ve sigara kullanımı
- Aşırı stres
- Midede Helicobacter pylori bulunması
- Safra sıvısının on iki parmak bağırsağından mideye kaçması
Gastrit Tedavisi Nasıl Olur?
Medikal ve beslenme tedavisiyle olur. İlk olarak mide asit seviyesinin düzenlenip semptomlara neden olan faktörlerin çözülmesi gerekir. Karın ağrısı, baş ağrısı veya yüksek ateş varsa doktor ilaç tedavisi uygulayabilir. Akut ve kronik duruumda beslenme tedavisi ortaktır ve diyetisyenler tarafından gastrit diyeti uygulanır. Her bireyin ayrı ayrı semptomlarına, beslenme öyküsüne ve yandaş hastalık durumuna göre beslenme programı uygulanır.
Gastrit Diyeti Nedir ve Nasıl Uygulanır?
Mide hassasiyetine uygun bir diyeti birkaç gün uyguladıkları zaman semptomlarda iyileşmeler görülebilir. Bazı bireylerde akut mide tahrişi ara ara kendini gösterebilir, böyle bir durumda diyet tekrarlanır. Bazı besinler mideye zarar verdiği için beslenme programından tamamen çıkarılabilir.
Diyeti uygulayıp tamamen iyileşme gören bireyler, çıkarılan besinleri bir süre sonra yavaş yavaş ve az miktarlarda diyetine ekleyebilir. Diyet sürecinde şunlara dikkat edilir:
- Yemek yenilirken küçük parçalar halinde, iyice çiğnenerek, yavaş bir şekilde tüketilmelidir.
- Yemekler ne çok sıcak ne de çok soğuk olmalıdır.
- Aşırı alkol alımından kaçınılmalıdır.
- Meyve tercihleri genellikle elma, armut, şeftaliden yana kullanılmalıdır.
- Posa içeriği düşük ve kolay tüketilebilir besinlerin tüketimine dikkat edilmelidir.
- Protein ve vitaminlerin yeterli miktarda alınmasına özen gösterilmelidir.
- Çay, kahve gibi kafein içeriği yüksek ve kola, gazoz gibi asit içeriği yüksek olan içeceklerden kaçınılmalıdır.
- Baharat ve çeşnilerden uzak durulmalıdır.
- Kronik gastritte mide suyu akışı yetersizdir. Bundan dolayı öğünler sık sık ve küçük porsiyonlarda olmalıdır.
Uzak Durulması Gereken Besinler
- Asitli içecekler
- Hazır çorba ve paketli gıdalar
- Yağda kızartılmış, kavrulmuş besinler
- Kurubaklagiller
- Baharatlar ve çeşni vericiler
- Yağlı peynirler, kuyruk yağı, margarin
- Sarımsak, mayonez, domates
- Acı biber
- Çikolata, kahve, çay
- Alkol
Gastrite İyi Gelen Besinler
- Yulaf
- Havuç
- Elma
- Beyaz et
- Balık
- Yoğurt, kefir
- Hindistan cevizi yağı
- Taze sebze ve meyveler
Gastrite Karşı Hangi Önlemler Alınmalıdır?
- Kullandığınız ilaçlar mide rahatsızlığı oluşturuyorsa mutlaka mide koruyucuyla birlikte alınmalıdır.
- Kafein içeriği yüksek olan besinlerden kaçınmalı veya daha az tüketmelisiniz.
- Sigaradan uzak durmalısınız.
- Stresten uzak durmalısınız.
- Yemekleri çok sıcak veya soğuk tüketmemelisiniz.
- Yemekleri küçük porsiyonlarda ve yavaş yavaş çiğnemeye özen gösterin.
- Yeterli su tüketimine dikkat edilmelidir.
- Yiyecek ve içeceklerin tüketimi, ayaküstü atıştırmak yerine oturarak yapılmalıdır.
- Uzun süre aç kalınmamalıdır.
- Eliminasyon yapılarak iyi gelmeyen, rahatsızlık oluşturan besinler beslenme programından çıkarılmalıdır.
Faydaları Nelerdir?
Mide iltihabı kontrol edilmediği takdirde ülser, mide kanseri, mide kanaması gibi sağlık problemlerine yol açabilir. Doktor tarafından mide iltihabı teşhisi konulan birey, doktorunun önerdiği ilaç tedavisi ve diyetisyeninin hazırladığı mide hassasiyetiyle uyumlu diyet sonucunda hastalık ciddi boyuta ulaşmadan durdurulabilir.
Midenin tahrişi hem bireyin kendisini hem de sosyal yaşamını olumsuz etkiler. Mide mukozası iltihabına uygun bir diyetle bireyin bulguları düzelip belirtilen durumun önüne geçilebilir.
Diyetin Zararları (Yan Etkileri) Nelerdir?
Diyeti uygulayan bireylerde, yan etkiler görülen herhangi bir çalışma bulunamamıştır. Aksine diyetle bireyi rahatsız eden semptomlar ortadan kalktığı için önerilmektedir. Ek olarak diyet içeriğine bakılacak olursak hazır ve paketli gıdalar, trans yağlar, rafine şekerler gibi gruplardan uzaklaştırdığı için ekstra fayda sağlayacaktır.
Örnek Gastrit Diyeti Listesi
Tüketilecek olan ölçüler kişiden kişiye değişmektedir. Dikkat edilmesi gereken ise küçük parçalar halinde, çok iyi çiğnenerek tüketilmesidir. Size en uygun diyet listesine ulaşmak için bir diyetisyenden yardım alabilirsiniz.
Kahvaltı:
- Haşlanmış yumurta
- Yarım yağlı peynirler
- Söğüş sebze
- Tam buğday veya çavdar ekmeği
Öğle:
- Yarım yağlı kırmızı et veya tavuk veya balık çeşitleri
- Haşlanmış sebze
- Probiyotik yoğurt veya ayran
- Tam buğday ekmeği veya çavdar ekmeği
Akşam:
- Haşlanmış sebze
- Probiyotik yoğurt veya ayran
- Çorba veya makarna veya pilav
Aralar:
- Kabuksuz meyve veya meyve kompostosu
- Probiyotik yoğurt veya laktozsuz süt
Örnek Gastrit Diyeti Menüsü 2
Kahvaltı:
- Bitki Çayı
- Az yağlı omlet
- Pişmiş sebze
- 1-2 dilim az yağlı peynir
- 1-2 dilim ekşi mayalı ekmek
Ara:
- 1 küçük kase probiyotik yoğurt+1 porsiyon meyve
Öğlen:
- 1-2 kepçe çorba (tarhana ve domates çorbası hariç)
- 1 küçük kase yoğurt
- 1 porsiyon zeytinyağlı sebze yemeği
- 1-2 dilim ekşi mayalı ekmek
Ara:
- 1 bardak şekersiz meyve komposto
Akşam:
- 100-120 gr yağsız et, tavuk, balık (ızgara veya haşlama)
- 3-6 kaşık makarna veya 1 kepçe çorba (tarhana ve domates çorbası hariç)
- 1 porsiyon zeytinyağlı sebze yemeği
- 1 küçük kase cacık
Ara:
- Bitki çayı(Rezene, anason, ıhlamur)
Örnek Gastrit Diyeti Listesi 3
Kahvaltı:
- Bitki Çayı
- 1 adet haşlanmış yumurta
- Pişmiş sebze
- 1-2 dilim az yağlı peynir
- 1-2 dilim tam buğday ekmeği
Ara:
- 1 bardak kefir+ 1 porsiyon meyve
Öğlen:
- 100-120 gr yağsız et, tavuk, balık (ızgara veya haşlama)
- 1 bardak ayran
- 1 porsiyon zeytinyağlı sebze yemeği
- 1-2 dilim tam buğday ekmek veya 2-4 kaşık pirinç veya 1-2 kepçe çorba
Ara:
- Kombu çayı
Akşam:
- 1 kepçe çorba (tarhana ve domates çorbası hariç) veya 3-4 kaşık kurubaklagil yemeği
- 1-2 porsiyon zeytinyağlı sebze yemeği
- 1 küçük kase yoğurt
Ara:
- Bitki çayı (Rezene, anason, ıhlamur)
Özet Olarak
Gastrit dikkat edilmediği takdirde daha büyük problemlere neden olabilecek bir rahatsızlıktır. Bireyin hem kendi hem sosyal yaşamını olumsuz etkiler. Birkaç gün uygulanabilecek gastrit diyeti ve eliminasyonla birey istediği sağlıklı bedene tekrar kavuşabilir.
Tedavi sürecinde Doktor ve Beslenme uzmanı, ekip halinde çalışmalıdır. Doktor tanıyı koyar, ilaç tedavisi gerekiyorsa uygular; diyetisyen ise bireyin kan bulguları, ilaçları, yaşam tarzı ve yandaş hastalıklarına göre beslenme programını düzenler. Sağlıklı birey, sağlıklı toplumdur.
Konuya İlişkin Sıkça Sorulan Sorular
Gastrit nedir?
Mide zarının iltihaplanması durumudur ve akut veya kronik olabilir.
Belirtileri nelerdir?
Mide ağrısı, mide bulantısı, şişkinlik, iştah kaybı, karın üst bölgesinde yanma hissi, hazımsızlık ve bazen kusma belirtiler arasında yer alır.
Gastrit nasıl geçer?
Uygun tedavi ve diyet değişiklikleri ile kontrol altına alınabilir. Antibiyotikler, asit azaltıcı ilaçlar ve yaşam tarzı değişiklikleri ile semptomlar hafifletilebilir.
Mide tahrişine ne iyi gelir?
Anti-inflamatuar etkileri olan zencefil, papatya çayı ve probiyotik açısından zengin yoğurt bulunur.
Gastriti olan ne yemeli?
Muz, elma, yulaf ezmesi, haşlanmış patates ve tavuk gibi mideyi rahatsız etmeyen, asitsiz ve yumuşak yiyecekler yemelidir. Probiyotik açısından zengin gıdalar da faydalıdır.
Tedavisi mümkün müdür?
Evet, tedavi edilebilir. Doğru tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile semptomlar genellikle tamamen ortadan kaldırılabilir.
Gastrit olan ne yememeli?
Baharatlı yiyecekler, asitli meyveler, kafeinli içecekler, alkol ve kızartılmış yiyeceklerden kaçınmalıdır. Ek olarak yüksek yağlı ve işlenmiş gıdalar da semptomları kötüleştirebilir.
Neden olur?
Helicobacter pylori enfeksiyonu, aşırı alkol tüketimi, uzun süreli NSAID kullanımı ve stres gibi faktörlerle tetiklenebilir. Otoimmün hastalıklar ve safranın mideye geri akışı da neden olabilir.
Pangastrit ne demek?
Midenin tamamının iltihaplanması durumudur. Belirtilen durum, midenin tüm bölgelerinde yaygın bir iltihaplanma olduğunu gösterir.
Pangastrit diyeti nasıl olur?
Asitli ve baharatlı yiyeceklerden kaçınmayı, yumuşak ve kolay sindirilebilir gıdaları tercih etmeyi içerir. Küçük, sık öğünler yemek ve alkolden uzak durmak da önerilir.
Kronik mide iltihabı geçer mi?
Tamamen iyileşmeyebilir, ancak uygun tedavi ve diyet ile semptomlar kontrol altına alınabilir ve yaşam kalitesi artırılabilir.
Antral gastrit nedir?
Midenin antrum olarak bilinen alt kısmında meydana gelen iltihaplanmadır. Buelirtilen bölgedeki iltihaplanma genellikle Helicobacter pylori enfeksiyonu ile ilişkilidir.
